Şamil Aladin

Şamil Alâdin (1912-1996)

1912 senesi temmuz 12’de Qırımnıñ Kuybışev rayonındaki Mahüldür köyünde, dülger qorantasında dogdu. Bagçasarayda yedi yıllıq mektepni bitirgen soñ, Aqmescit pedagogika tehnikumında, soñra institutta oqudı. 1933 senesi göñülli olaraq orduga ketti. Harbiy hızmetten soñ Özbekistanda Çırçıq qurucılığında ekskavator maşinisti olup çalıştı. 1939 senesi Qırımğa qaytıp, 1941 senesi haziran 26’ğa qadar Qırım Yazıcıları birliginiñ mesül kâtibi oldu.

Ulu Vatan cenki başlanganınen, cebhege ketti, atlı ve cayav asker sıralarında vzvod ve eskadron komandiri olarak, faşistlernen uruştı, eki defa yaralandı. Cenkten soñ Özbekistan Yazıcıları birliginde mesül vazifelerde çalıştı, qırımtatar edebiyatı keñeşine rehberlik yaptı. 1980–1985 seneleri “Yıldız” mecmuasınıñ baş muharriri vazifesinde bulundı.

Şamil Alâdin edebiyatqa 1927 senesi “Tañ bülbüli” şiirinen kirdi. Bu şiir “Yaş quvvet” gazetasında nisan ayında derc olundı. Bu vaqıtta o on beş yaşında edi.

Yaratıcılığını şair olaraq başlağan Şamil Alâdin 1932 senesi “Topraq küldü, kök küldü” adlı cıyıntığını derc ettirdi. 1935 senesi ise, ekinci şiirler cıyıntığı “Qızıl kazaknıñ yırları” dünya yüzü kördü. Bundan soñ nesir eserler yazmaga keçti. Ulu Vatan cenkine qadar “Sensiñmi, öglum?”, “Şalanda”, “Merdiven” (1940) kibi povestlerini ve “Gecelev” hikâyesini yazdı. Cenkten soñ yazıcınıñ “Eger sevseñ” (1962), “Rüzgârdan sallangan fenerler” (1969) romanları, “Yeşil yapıncalı qız” (1969) adlı hikâyeler, povestler cıyıntıqları Taşkentte ana tilimizde, Moskovada ve kene Taşkentte rus tilinde basılıp çıqtılar.

“Elmaz” (1972) adlı hikâyeler ve povestler cıyıntıgı, eki tomluq saylama eserleri (1976–1977), “İblisniñ ziyafetine davet” (1979) povesti, “Teselli” (1985, Moskova) povestler kitabı, bir cıltlı “Saylama eserler”i (1987), yazıcılar haqqında “Yüksek hızmet” (1983) adlı kitabı, “Yer deliciler” (1991) cıyıntıgı neşir olundılar.

Edip ömürniñ soñki devirinde halqımıznıñ taqdiri ile bağlı olğan “Toğaybey” tarihiy romanı üzerinde çalıştı. Lâkin, onuñ soñuna çıqıp olamadı. Eserniñ yazılgan qısımından bir parçası “Yıldız” mecmuasınıñ (1998) sahifelerinde derc olundı. Şamil Alâdin 1937 senesinden Yazıcılar birliginiñ azası edi.

1996 senesi mayıs 21’de ana-Vatanımız Qırımda – Aqmescit şehrinde vefat etti.