Osman Aqçoqraqlı (1878–1938)
O. Aqçoqraqlı 1878 senesi yanvar 3’te Bağçasarayda dogdu. Babası Aqçoqraq köyünden olğanı içün, soñundan Aqçokraqlı soyadını aldı.
15 yaşınace Bagçasarayda yaşadı. Başlangıç mektepni ve rüşdiyeni bu yerde bitirdi. 1894 senesi ruşdiyeni bitirgen soñ, Aqmescitke ketip, andaki gimnaziyada oqudı. XIX asırnıñ soñunda ve XX asırnıñ başında S.-Peterburgda ordu hızmetinde olup, ştab kâtibi vazifesinde bulundı.
1907–1909 senelerinde İstanbul ve Qahirede oqudı. Bir qaç yıl Rusiyeniñ içerisinde ve çet memleketlerde seyahatlarda bulundı. 1910–1914 seneleri Bagçasarayda kredit bankınıñ direktorı olaraq ve Kitaphane cemiyetiniñ riyasetinde çalıştı. “Terciman” gazetası ile devamlı sürette alâqadar edi.
1917 senesinden ocalık faaliyetine başlap, “Zıncırlı medrese”de, Qırım universiteti ve soñra Qırım pedagogika institutında çalıştı. İlmiy işlerde büyük muvafaqiyetlerge nail ölganı içün, 1920 seneleriniñ soñunda Ukraina İlimler Akademiyasına aza olaraq saylanıldı.
Osman Aqçoqraqlınıñ 1899 senesi S.-Peterburgta “Nenkecan hanım dürbesi” povesti ayrı kitap olaraq neşir etildi. Soñra “Krılovdan on qısse” (1900), “qırım ğonceleri” (1906) kibi rus klassiklerinden çevirilgen nazm cıyıntıqları basıldı. 1927 senesi yazgan “Bagçasaray közyaş çeşmesi” pyesası Qırım Devlet teatri tarafından defalarca muvafaqiyetle oynalğan edi.
İlmiy eserlerinden “Qırımnı küçük bir dolaşuv” (1924), “Qart muallim ve yazıcılarımızdan İ. Gasprinskiy” (1925), “Qırmda tatar tamgaları” (1926), “Canmuhammedniñ “Toğaybey” poeması” (1930) ve onlarnen digerleri bugün de ayrıca qıymetke lâyıqtır.
Osman Aqçokraqlı 1938 senesi aprel 17’de “milletçi”likte qabahatlanıp, qurşunga ögratıldı.
